Functionaliteit & Esthetiek

De esthetisering van de wereld is een achtergrond cultuur, die doordringt in de hele samenleving, dus ook in de architectuur. De beelden, die gecreëerd worden op sociale media, geven vaak niet de werkelijkheid van het dagelijks leven weer, maar laten een schijnwereld zien. De esthetische ervaring weerspiegelt hoe de hedendaagse mensen communiceren, consumeren en werken. Door de opkomst van de sociale media wijzigt de esthetische ervaring en zo verandert ook onze kijk op schoonheid. Door veranderingen in smaak en behoeften verandert de woningbehoefte. Toch is het belangrijk gebouwen te ontwerpen die voor lange tijd in de smaak vallen.

Daarom is het van belang om duurzame architectuur te creëren. Architectuur is duurzaam indien de gebouwen niet na een aantal jaar uit de smaak vallen, maar blijvend aantrekkelijk zijn. Om een duurzame architectuur te creëren is het noodzakelijk twee begrippen te onderzoeken die invloed hebben op de architectuur, namelijk functionaliteit en esthetiek. In deze thesis staat de verhouding tussen functionaliteit en esthetiek in de hedendaagse architectuur van woningen centraal. Door criteria op te stellen voor deze begrippen ontstaat een meetlat, waaraan gebouwen getoetst kunnen worden. Om gebouwen te kunnen onderwerpen aan de meetlat moet men kennis hebben van het object en dus meer weten dan alleen het beeld. Maar het bepalen van de verhouding tussen functionaliteit en esthetiek start bij het definiëren van beide begrippen.

Functionaliteit heeft verschillende vormen gekend en meerdere stromingen hebben zich met dit begrip beziggehouden. Uiteindelijk is het functionalisme een aanduiding die kan worden aangepast door elke generatie. Door de jaren heen loopt een rode draad van criteria waar alle verschillende stromingen zich mee bezig hebben gehouden. Om functionaliteit te definiëren worden deze criteria dan ook toegepast.

Het betreft de criteria: doelmatig, plaatsgebonden, innovatie, comfort en effectief bouwproces. 

De esthetiek beslaat schoonheid, lelijkheid en het Sublieme. De filosofie geeft meerdere definities van schoonheid, maar de meest volledige definitie komt van de filosoof Kant. De schoonheid is een smaakoordeel zonder kennis, doel en partijdigheid. Om de schoonheid in de architectuur te bepalen zijn een aantal criteria opgesteld; algemeen-geldigheid, proportie en harmonie, claritas en zintuiglijke waarneming.

Aan de hand van deze criteria is een meetlat ontwikkeld die de verhouding tussen functionaliteit en esthetiek in de hedendaagse architectuur laat zien. De ontwikkelde meetlat wordt op de proef gesteld door een aantal woningen aan de meetlat te onderwerpen. Een hoge score op functionaliteit en/en esthetiek resulteert naar verwachting in duurzame architectuur voor woningen.

FUNCTIONALITEIT

DOELMATIG

PLAATSGEBONDEN

INNOVATIE

COMFORT

EFFECTIEF BOUWPROCES

ESTHETIEK

ALGEMEEN-GELDIGHEID

PROPORTIE EN HARMONIE

CLARITAS

ZINTUIGLIJKE WAARNEMING